verspreiding_en_trends
Verbreiten
aantalsontwikkeling
broedsucces_en_overleving
onvoldoende_gegevens_trendanalyse
seizoensvoorkomen
beschrijving_voorkomen
Buiten broedtijd
In de nazomer brengen grote aantallen de vleugelrui door op open wateren als het Volkerakmeer en het IJsselmeer. Zolang vorst van betekenis uitblijft, vertoeven veel Futen nog op de broedplaatsen. Daarnaast concentreren zich in de winter grote aantallen op voedselrijke wateren, met name in het Deltagebied (vooral Grevelingenmeer), IJsselmeergebied en langs de Grote Rivieren. Strenge vorst dwingt Futen om uit te wijken naar open (zoute) wateren, vooral in Zuidwest-Nederland maar ook langs de Noordzeekust. Onder zulke omstandigheden zien trektellers aan de kust indrukwekkende verplaatsingen en verblijven soms duizenden Futen op zee.
Broedtijd
Futen nestelen op vrijwel alle zoetwaterplassen van enige omvang, ook in stadsvijvers en grachten. Onder uitzonderlijke omstandigheden (veel voedsel, weinig nestgelegenheid) broeden enkele tientallen paren dicht bijeen, zoals bekend is uit het IJsselmeergebied. Oorspronkelijk vooral een soort van Laag-Nederland is de Fuut inmiddels ook op de hoge gronden een bekende verschijning. De landelijke aantallen namen in de twintigste eeuw krachtig toe als gevolg van bescherming (vervolging begin twintigste eeuw), beter voedselaanbod (meer vis door meststoffen in oppervlaktewateren), het in bezit nemen van nieuw ontstane wateren (o.a. afgravingen) en het afleggen van de schuwheid (vestiging in stedelijk gebied). Deze toename kwam rond 1995 ten einde. De landelijke aantallen vertonen een licht dalende tendens, wellicht mede door het terugdringen van meststoffen (en daardoor minder vis) in het water.
Vogelrichtlijn
staat_van_instandhouding
Der Haubentaucher ist nach der europäischen Vogelschutzrichtlinie und dem Naturschutzgesetz geschützt. Natura 2000-Gebiete in den Niederlanden wurden für diese Art als nicht brütender Vogel ausgewiesen.
Brutvogel
Der Erhaltungszustand von der Haubentaucher als Brutvogel in den Niederlanden ist unfavourable (inadequate).
| Bewertung des Erhaltungszustands | ||||
| Verbreiten | Bevölkerung | Lebensraum | Zukunft | Endgültiges Urteil |
| favourable | unfavourable (inadequate) | favourable | favourable | unfavourable (inadequate) |
nicht brütender Vogel
Der Erhaltungszustand von der Haubentaucher als nicht brütender Vogel in den Niederlanden ist unfavourable (inadequate).
| Bewertung des Erhaltungszustands | ||||
| Verbreiten | Bevölkerung | Lebensraum | Zukunft | Endgültiges Urteil |
| favourable | unfavourable (inadequate) | favourable | unfavourable (inadequate) | unfavourable (inadequate) |
Wie wird der Erhaltungszustand von Arten bestimmt, für die Natura 2000-Gebiete ausgewiesen wurden?
aangewezen_gebieden
Winter en trekvogels
kerninformatie (1)
Deze factsheet bevat ecologische kerninformatie over een vogelsoort die betrokken is bij de doelen voor Natura 2000-gebieden, resulterend in beleidsadviezen voor het halen van de doelen van de Europese Vogelrichtlijn. Bij sommige vogelsoorten zijn factsheets opgesteld voor twee populaties, namelijk de broed- én de doortrek- en/of winterpopulatie. Elke factsheet gaat in op de Staat van Instandhouding (SvI), de eventuele opgave om de populatie op een gunstig niveau te brengen, de belangrijkste knelpunten en op (potentiële) verbetermaatregelen. Voorts wordt ingegaan op het deel van de populatie dat verblijft in het Natura 2000-netwerk, het overige Natuurnetwerk Nederland (NNN) en overige gebieden, en op het regionaal/provinciaal belang.
telrichtlijnen
Broedvogels
Methode
Territoriumkartering
Tijd van het jaar
Begin März t/m half August
Tijd van de dag
Gehele dag.
Datumgrenzen, normbezoeken en fusieafstand
| gültige Beobachtungen | normbezoeken | minimaal vereist | fusie- | |||||||||
| adult | paar | terr | nest | migrant | 1 | 2 | 3 | seizoen | datumg | datumgrens | afstand | |
| . | X | X | X | 2 | 1 | 10-4 t/m 10-6 | 750 | |||||
Aanwijzingen
Paren in broedbiotoop [broedcode 3], territoriaal gedrag (spectaculaire balts [brc 5], agressie jegens andere paren, grommende roep [brc 7]) en aanwijzingen voor nest: bezoek aan oevervegetatie (vogel zwemt stiekem in of uit [brc 6], ook 'wachtende' vogel bij oevervegetatie is verdacht [brc 7]), slepen met nestmateriaal (veelal natte halmen riet of lisdodde, in stedelijk gebied ook allerlei rommel) [brc 9], bezet nest (drijvend nest, broedende vogel soms zichtbaar) [brc 13, 15, 16] en paar met pulli [brc 12] (maar zie hieronder).
Lokaal in kleine kolonies broedend, waarbij alleen de directe nestomgeving verdedigd wordt. Vogels maken soms voedselvluchten naar voedselrijke gebieden in de omgeving. Broedvogels en niet-broedvogels zijn in het algemeen niet altijd goed te onderscheiden; groepjes die geen territoriaal gedrag ontplooien moeten als niet-broedvogels worden beschouwd [niet invoeren of met broedcode 0 en aantal]. Nesten worden veelal goed verstopt in bijvoorbeeld rietvegetaties, maar kunnen in stedelijk gebied open en bloot liggen en worden incidenteel (?) op de wal gemaakt indien oevervegetatie ontbreekt.
LET OP: verlaat toevallig gevonden nesten onmiddellijk en bedek onafgedekte eieren met wat nestmateriaal. Dit doen Futen normaliter zelf maar kunnen daar bij verstoring vanaf zien, wat de kans op predatie vergroot. Pulli worden onder de beide ouders verdeeld (de eerste drie weken veelvuldig op de rug gedragen en tussen de veren soms lastig zichtbaar), waarbij de partners vele tientallen meters uit elkaar kunnen zwemmen.
Bijzonderheden
Op grote wateren en in onoverzichtelijke situaties kan tellen vanuit een boot noodzakelijk zijn.
Broedbiologie
Broedt op allerlei zoete wateren, inclusief grachten en stadsvijvers. Eileg van begin april tot eind juli (en soms zelfs in herfst of winter), met piek in mei en begin juni. Eén, soms twee broedsels per jaar, meestal 3-4 eieren, broedduur 25-29 dagen, jongen (nestvlieders) worden nog 10-11 weken gevoerd.
Integrale gebiedstelling
Tijd van het jaar
Hele jaar, hoogste aantallen half september-half april (maar op ruiplekken in juli-augustus).
Tijd van de dag
Gehele dag.
Aanwijzingen
- Alle geschikte terreindelen bezoeken
- Min of meer vaste route door terrein, maar alert zijn op nieuw ontstane (tijdelijk) geschikte plekken
- Min of meer gelijke tijdsinspanning bij herhaalde bezoeken
Bijzonderheden
- Vaak enkele bijeen, lokaal groepen van honderden
- Soms gemengd met andere fuutachtigen
- Nu en dan duikend en onder water zwemmend
- Vooral op plassen (tot in stad), weinig op kanalen en beken
- Ruiconcentraties op grote open wateren juli-augustus
- Bij strenge vorst concentraties op zee