Distribution and trends
Distribution
This map is derived from the annual survey of colonial and rare breeding birds. For each atlas square of 5x5 km the most counted number of breeding pairs is given.
This map is derived from the Bird Atlas of the Netherlands (Sovon 2018). For each atlas square of 5x5 km, an estimate for the number of wintering birds is given.
Population trends
breeding bird trend
Data derived from the annual survey of colonial and rare breeding birds. Shown is the annual population index, calculated from national totals or population in core breeding areas (red dots) and the trendline (dark line)
- vanaf 1990
- significant decrease, <5% a year (-)
- laatste 12 jaar
- significant increase, < 5% a year (+)
waterbird trend
The data comes from the Waterbird Monitoring Network. For each season, the average number of birds (red dots), the trend line (dark blue) and associated standard error (light blue lines) are given. Seasons run from July to June.
- vanaf 1980
- no significant change in numbers (0)
- laatste 12 jaar
- no significant change in numbers (0)
Breeding success and survival
nesting success
This graph is based on the Nest Record Scheme. The average percentage of successful nests (with 95% confidence interval) is shown.
Seasonal occurrence
seasonal pattern
Data derived from waterbird monitoring scheme (mostly monthly counts during winter). Shown is the monthly average number of birds for for the last five seasons. For each month is indicated which part is counted and what part is estimated (calculated using statistical methods). The red line shows the multi-year mean. This is the average over all months of the season, from July to June of the last five seasons. Months without estimation (indicated by ?) it is assumed that there were no birds.
laying start
This graph is based on the Nest Record Scheme. The average annual date of laying of the first egg is shown (with 95% confidence interval).
Occurrence description
Buiten broedtijd
Van juli tot in november verzamelen zich grote aantallen Kluten in het Wadden- en Deltagebied. Slechts een klein deel daarvan blijft overwinteren, en alleen onder milde weersomstandigheden. Vanaf februari (zachte winters) of maart (koudere winters) keren Kluten terug. De landelijk getelde aantallen zijn redelijk stabiel. De achteruitgang van de Nederlandse broedpopulatie, de grootste in Noordwest-Europa, vertaalt zich dus nog niet in duidelijk afnemende aantallen buiten de broedtijd.
Broedtijd
Het merendeel van de Kluten broedt in het Wadden- en Deltagebied, met kleinere aantallen in het IJsselmeergebied of West-Nederland. Diep in het binnenland broeden Kluten hier en daar langs de Grote Rivieren. Kluten nestelen veelal in pioniersituaties en reageren vlot op het verschijnen of verdwijnen van geschikte plekken. De landelijke broedpopulatie groeide tussen 1970 en 1990 aanzienlijk, vooral dankzij toenames op de Fries-Groningse Waddenkust. Sinds het jaar 2000 dalen de aantallen weer, in het Waddengebied harder dan in het Deltagebied. De afname hangt samen met nestpredatie, het door vegetatiesuccessie ongeschikt worden van broedplaatsen, voedselproblemen en het verdwijnen van tijdelijk geschikte broedlocaties.
Birds directive
Conservation status
The Pied Avocet is protected under the European Birds Directive and the Nature Conservation Act. Natura 2000 areas in the Netherlands have been designated as breeding bird and as non-breeding bird for this species.
What is the methodology to assess the conservation status of birds
breeding bird
The conservation status of the Pied Avocet as breeding bird in the Netherlands is unfavourable (inadequate).
| State of Conservation Assessment | ||||
| Distribution | Population | Habitat | Future | Final verdict |
| favourable | unfavourable (inadequate) | unfavourable (inadequate) | unfavourable (inadequate) | unfavourable (inadequate) |
Source: Bouwsteen ten behoeve van het Strategisch Plan Natura 2000. More details in the Factsheet on this page.
non-breeding bird
The conservation status of the Pied Avocet as non-breeding bird in the Netherlands is unfavourable (inadequate).
| State of Conservation Assessment | ||||
| Distribution | Population | Habitat | Future | Final verdict |
| favourable | unfavourable (inadequate) | favourable | unfavourable (inadequate) | unfavourable (inadequate) |
Source: Bouwsteen ten behoeve van het Strategisch Plan Natura 2000. More details in the Factsheet on this page.
Assigned areas
Broedvogels
| Gebiedsnaam | gebiedsfunctie | trend | ||
|---|---|---|---|---|
| Natura 2000-gebied Waddenzee | broeden | - | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Duinen en Lage Land Texel | broeden | - | (vanaf 1991) | |
| Natura 2000-gebied Lauwersmeer | broeden | - | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Haringvliet | broeden | - | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Hollands Diep | broeden | ++ | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Krammer-Volkerak | broeden | -- | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Grevelingen | broeden | - | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Oosterschelde | broeden | + | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Zoommeer | broeden | -- | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe | broeden | + | (vanaf 1990) | |
| Natura 2000-gebied Markiezaat | broeden | -- | (vanaf 1990) |
Winter en trekvogels
Factsheet(s) (2)
Deze factsheet bevat ecologische kerninformatie over een vogelsoort die betrokken is bij de doelen voor Natura 2000-gebieden, resulterend in beleidsadviezen voor het halen van de doelen van de Europese Vogelrichtlijn. Bij sommige vogelsoorten zijn factsheets opgesteld voor twee populaties, namelijk de broed- én de doortrek- en/of winterpopulatie. Elke factsheet gaat in op de Staat van Instandhouding (SvI), de eventuele opgave om de populatie op een gunstig niveau te brengen, de belangrijkste knelpunten en op (potentiële) verbetermaatregelen. Voorts wordt ingegaan op het deel van de populatie dat verblijft in het Natura 2000-netwerk, het overige Natuurnetwerk Nederland (NNN) en overige gebieden, en op het regionaal/provinciaal belang.
Counting guidelines
Broedvogels
Methode
Territoriumkartering
Tijd van het jaar
Begin April t/m eind July
Tijd van de dag
Gehele dag (in getijdengebieden tijdens hoogwater).
Datumgrenzen, normbezoeken en fusieafstand
| Valid sightings | normbezoeken | minimaal vereist | fusie- | |||||||||
| adult | paar | terr | nest | migrant | 1 | 2 | 3 | seizoen | datumg | datumgrens | afstand | |
| Voor deze soort wordt de telling met het grootste aantal ingevoerde waarnemingen binnen de datumgrenzen (1-5 t/m 5-6) met broedcode 3 (‘paar in geschikte habitat’), broedcode 5 (‘baltsend paar’) of broedcode 6 of hoger (nest-indicerend) gebruikt. | ||||||||||||
Aanwijzingen
Probeer zoveel mogelijk bezette nesten [brc 12], nesten met eieren [brc 13] of kleine pullen [brc 16] te tellen. Indien dit niet mogelijk is: tel dan paren in geschikt broedbiotoop [brc 3] en vogels met duidelijk territoriaal of nestindicerend gedrag: balts [brc 2, 5], alarm [brc 7], afleidingsgedrag [brc 10].
LET OP: paren zonder duidelijk broedindicatief gedrag alleen meetellen indien aanwezig in geschikt broedbiotoop (geldt met name voor binnenland)! Vijanden worden fel bejegend, vaak in groepsverband. Uitkijken voor overzomerende niet-broedvogels (alarmeren zwak, vertonen geen afleidingsgedrag; aandeel meestal niet zo hoog) [niet invoeren of met broedcode 0] en paren met pulli (binnendijks broedende paren met pulli kunnen binnen enkele dagen op honderden meters tot meer dan een kilometer van de nestplaats worden aangetroffen) [zonder relevante voorafgaande waarnemingen niet invoeren]. Beide geslachten broeden en begeleiden de jongen. Door overstromingen kunnen verplaatsingen optreden. In gebieden met (potentieel) veel uitwisseling is het aan te bevelen tellingen zo veel mogelijk synchroon uit te voeren.
In Waddengebied telinspanningen concentreren in eerste drie weken van mei, en nieuwe vestigingen (na overstroming, springvloed) na 5 juni niet meetellen.
Documentatie
Broedgevallen diep in binnenland graag zorgvuldig documenteren.
Bijzonderheden
Bij hoge dichtheden levert simultaantelling door ervaren tellers beste resultaten op.
Broedbiologie
Vooral in zoute en brakke milieus; veel minder langs zoete wateren. Broedt in allerlei open landschappen met ondiep water en veel slikranden (evt. op enige afstand van de broedplaats), ook wel op bouwland, onder andere bieten, zomergranen en aardappelen. Nestelt meestal koloniaal in korte vegetaties, vaak samen met sterns, meeuwen of andere steltlopers. Nest kan onder natte omstandigheden worden opgehoogd.
Eileg half april tot half mei, per kolonie vaak synchroon, met in eerste helft mei grootste aantal broedende vogels (maar sterk afhankelijk van weersomstandigheden). Eén broedsel per jaar, maar na verlies legsel door extra hoge vloed vervolglegsels, soms op tientallen kilometers afstand. Meestal 4 eieren, broedduur 23-25 dagen, jongen (nestvlieders) na 35-42 dagen vliegvlug. Beide partners verzorgen jongen.
Nestonderzoek
Intro
Hieronder worden aanwijzingen gegeven om nesten te vinden en hun lotgevallen te volgen. Ze zijn uitsluitend bedoeld voor onderzoek in het kader van het Nestkaartenproject of verwante projecten. Belangrijk: ga niet zelf op pad (nesten zoeken is verboden), maar meld je aan bij Sovon (nestkaart@sovon.nl). Voor het nestonderzoek is namelijk een speciaal registratiebewijs nodig, waarmee je geen ontheffing in het kader van de Flora- en Faunawet nodig hebt. Voor beschermde soorten in voor het aangewezen Natura 2000-gebieden heb je daarnaast een vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet nodig om de nesten te mogen bezoeken. Nesten zoeken zonder registratiebewijs en/of vergunning is illegaal, los van de zelf te regelen toestemming van de terreineigenaar. De onderzoeker wordt geacht zich volledig te houden aan de aanwijzingen in de projecthandleiding. Zie https://sovon.nl/nestkaart
Tijd van het jaar
Eind april tot ver in juli. Legpiek van half mei tot half juni. Eén broedsel per jaar.
Nesthabitat
Voornamelijk in open en schaarsbegroeide terreinen in zoute/brakke wateren (kwelders/schorren, drooggevallen platen, natuurontwikkeling). In binnenland lokaal op vergelijkbare terreinen (bouw- of opspuitterreinen, in rivierengebied op afgravingen of natuurontwikkeling).
Nest
Ondiep kuiltje, soms zonder nestmateriaal, vaak met wat strootjes, afval enzovoort.
Aanwijzingen
Meestal broedend met verschillende paren bijeen of in kolonieverband. Broedplaats lokaliseren door opvallende baltsvluchten. Nestplek te lokaliseren door nestbouw te volgen (man maakt verschillende kuiltjes, vrouw maakt keus; kan verschillende dagen duren) of broedende vogel (meestal vrouw, soms man) van afstand te lokaliseren: broedende vogels vaak goed zichtbaar in open terrein, soms wat lastiger (luchttrillingen, aan zicht onttrokken door plukken vegetatie). Solitaire broedparen minder opvallend. Vogel van nest (foeragerend of bezig met verjagen predator) van afstand volgen bij terugkeer naar nest. Nest zelf opzoeken door naar gefixeerde plek te lopen of (kolonie) door koud zoeken naar nesten.
Attentie
Nest en eieren soms goed zichtbaar op vrij kale grond, soms echter lastiger. Altijd heel zorgvuldig zijn en uitkijken waar je je voeten neerzet. Extra attent zijn bij fel aanvallende Kluten (hebben uitkomende eieren of jongen – kleine jongen drukken zich en zijn vanwege camouflage lastig zichtbaar). Bij koud of nat weer vogels niet lang van het nest houden.
Bijzonderheden
Lokaliseren van broedende vogels vanuit - indien mogelijk - geparkeerde auto vaak goed te doen (vogels minder argwanend dan bij persoon te voet).
Hoogwatertelling
Tijd van het jaar
Vooral juli-oktober (bij zacht weer ook in winter).
Tijd van de dag
Van 1 uur voor hoogwater tot hoogwater
Aanwijzingen
- Hoogwatervluchtplaats (HVP) lokaliseren aan de hand van verplaatsingen rond hoogwater
- Oppassen met voorverzamelplaatsen! (vogels verkassen nog)
- Vaak massale aankomst op HVP
- Aanvliegende vogels beter te tellen dan vogels ter plaatse (dichte groepen)
- Tijdens hoogwater in dichte groepen tot vele honderden
- Vogels beginnen te foerageren bij zakkend water en verspreiden zich
- Bij grote gebieden ‘met het getij mee’ werken
Bijzonderheden
- HVP in ondiep water bij hoogwaterlijn of ondiep water grenzend aan getijdengebied
- Soms samen met andere steltlopers of meeuwen
- Vooral bij sterke golfslag ook op kwelders/schorren, inlagen en binnendijkse gras- en bouwlanden
- Vogels blijven tijdens hoogwater vaak zwemmen voor de rand van de kwelder/schor.
Integrale gebiedstelling
Tijd van het jaar
Hele jaar behalve bij strenge vorst (kust) of maart-half november (binnenland).
Tijd van de dag
Gehele dag, in getijdengebieden tijdens hoogwater.
Aanwijzingen
- Alle geschikte terreindelen bezoeken
- Alleen vogels met terreinbinding tellen (dus niet hoog overvliegende)
- Min of meer vaste route door terrein, maar alert zijn op nieuw ontstane (tijdelijk) geschikte plekken
- Min of meer gelijke tijdsinspanning bij herhaalde bezoeken
- In getijdengebieden verplaatsingen onder invloed van getij
Bijzonderheden
- In kustgebieden in groepen tot enkele tientallen of honderden
- In binnenland solitair of in groepjes tot een tiental
- Foerageert vnl. in ondiep water met slikkige oevers, rustende vogels op akkers, bouwterrein etc.
- Vaak samen met andere steltlopers of meeuwen