Distribution and trends
Distribution
This map is derived from the Bird Atlas of the Netherlands (Sovon 2018). Shown is the relative density of breeding pairs per square kilometer.
This chart is based on the Atlas of the Dutch Birds (1987), an estimate of the numbers present is given for each atlas square of 5x5 km.
Population trends
breeding bird trend
Data derived from the common breeding bird census. Shown are annual population indices, derived from national surveys of sample plots (red dots) and the trendline (dark line). Data from 1984-1989 can be less reliable.
- vanaf 1990
- significant increase, < 5% a year (+)
- laatste 12 jaar
- significant increase, < 5% a year (+)
Breeding success and survival
nesting success
This graph is based on the Nest Record Scheme. The average percentage of successful nests (with 95% confidence interval) is shown.
Seasonal occurrence
seasonal pattern
This chart is based on LiveAtlas. The reporting frequency per decade is shown, averaged over the last 3 years. The reporting frequency is the percentage of complete lists on which the species is registered.
laying start
This graph is based on the Nest Record Scheme. The average annual date of laying of the first egg is shown (with 95% confidence interval).
Occurrence description
Buiten broedtijd
Onze broedvogels overwinteren merendeels in de Sahel. Bij ons verschijnen de eerste Gekraagde Roodstaarten in de laatste dagen van maart, vaker echter pas vanaf half april. Van doortrek is in deze periode weinig te merken. Die is wat duidelijker in het najaar. De eigen broedvogels vertrekken vermoedelijk grotendeels in juli en augustus. Doortrekkers, voornamelijk afkomstig uit Scandinavië, passeren tussen begin augustus en half oktober, met de piek in september. Winterwaarnemingen ontbreken, in tegenstelling tot de Zwarte Roodstaart.
Broedtijd
Gekraagde Roodstaart is een vrij talrijke broedvogel in grote bosgebieden met een hoog aandeel oude dennen. De soort is veel schaarser in de meeste loofbossen en in kleinschalig agrarisch cultuurlandschap op de zandgronden. In de lage delen van Nederland, los van de Noord- en Zuid-Hollandse duinen, ontbreekt de soort tegenwoordig veelal. In Zuid-Limburg is hij merkwaardig schaars. Vergeleken met de situatie rond 1975 hebben Gekraagde Roodstaarten vooral in het westen en noorden van het land veel terrein prijsgegeven. Dat zijn echter gebieden waar hij nooit erg talrijk was. De landelijke trend, gedomineerd door de ontwikkelingen op de zandgronden, is sinds ongeveer 2010 toenemend. Uitschieters naar boven of beneden vallen samen met uitzonderlijk natte respectievelijk droge winters in de Sahel.
Birds directive
Conservation status
The Birds Directive focuses on the conservation of all naturally occurring wild bird species in Europe, including the Common Redstart.
This means that EU Member States must take measures to maintain or bring the populations of these species to a level that corresponds in particular to ecological, scientific and cultural requirements.
The Birds Directive requires Member States to maintain habitats for birds of sufficient size and quality, including through the designation of Special Protection Areas for the benefit of the European Natura 2000 network. No special protection zones have been designated for the Common Redstart in the Netherlands. The national population must be able to maintain itself at a favorable level.
What is the methodology to assess the conservation status of birds
breeding bird
The conservation status of the Common Redstart as breeding bird in the Netherlands is unfavourable (bad).
| State of Conservation Assessment | ||||
| Distribution | Population | Habitat | Future | Final verdict |
| unfavourable (inadequate) | unfavourable (bad) | unfavourable (inadequate) | unfavourable (inadequate) | unfavourable (bad) |
non-breeding bird
The conservation status of the Common Redstart as non-breeding bird in the Netherlands is unknown.
| State of Conservation Assessment | ||||
| Distribution | Population | Habitat | Future | Final verdict |
| unknown | unknown | unknown | unknown | unknown |
Assigned areas
No areas assigned
Counting guidelines
Broedvogels
Methode
Territoriumkartering
Tijd van het jaar
Half April t/m half July
Tijd van de dag
Vroege ochtend, vooral van 1,5 uur voor tot enkele uren na zonsopkomst.
Datumgrenzen, normbezoeken en fusieafstand
| Valid sightings | normbezoeken | minimaal vereist | fusie- | |||||||||
| adult | paar | terr | nest | migrant | 1 | 2 | 3 | seizoen | datumg | datumgrens | afstand | |
| . | . | X | X | JA | 1-6 | 7-13 | 14+ | 1 | 20-4 t/m 25-6 | 200 | ||
Aanwijzingen
Zingende mannetjes tellen (vanaf uitkijkposten), met overige waarnemingen als aanvulling; vooral balts (achtervolgingsvlucht, baltsvoedering, trekken met vleugels en staart), nestbouw, alarm (helder 'wiet-up'), voedseltransport en pas uitgevlogen jongen (drukke roepjes).
LET OP: Zangactiviteit kort na aankomst hoog en dan gehele ochtend of nog later, maar zakt snel in tijdens broedfase. Vogels dan veelal alleen kort goed zingend ruim voor zonsopkomst (als eerste bosvogel). Wees attent op verplaatsingen binnen territorium (verschillende zangposten) en afstanden (zang over grote afstand hoorbaar). Doortrek mogelijk tot diep in mei (maar het is niet aannemelijk dat trekkers zingen).
Bijzonderheden
Hybridisering met Zwarte Roodstaart incidenteel mogelijk.
Broedbiologie
Gebonden aan tamelijk open bos (graag in oude dennen, meer regionaal ook in oud loofbos) en agrarisch cultuurland met oude houtwallen, singels, veldbosjes, hoogstamboomgaarden enz. Nestelt in grote holen, nissen en nestkasten, doorgaans op maximaal enkele meters hoogte, soms in de grond. Eileg half april tot in juli, met piek eind april en eerste helft mei. Eén, wellicht soms twee broedsels per jaar, meestal 6-7 eieren, broedduur 12-14 dagen, nestjongenperiode 13-15 dagen.
Nestonderzoek
Intro
Hieronder worden aanwijzingen gegeven om nesten te vinden en hun lotgevallen te volgen. Ze zijn uitsluitend bedoeld voor onderzoek in het kader van het Nestkaartenproject of verwante projecten. Belangrijk: ga niet zelf op pad (nesten zoeken is verboden), maar meld je aan bij Sovon (nestkaart@sovon.nl). Voor het nestonderzoek is namelijk een speciaal registratiebewijs nodig, waarmee je geen ontheffing in het kader van de Flora- en Faunawet nodig hebt. Voor beschermde soorten in voor het aangewezen Natura 2000-gebieden heb je daarnaast een vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet nodig om de nesten te mogen bezoeken. Nesten zoeken zonder registratiebewijs en/of vergunning is illegaal, los van de zelf te regelen toestemming van de terreineigenaar. De onderzoeker wordt geacht zich volledig te houden aan de aanwijzingen in de projecthandleiding. Zie https://sovon.nl/nestkaart
Tijd van het jaar
Eind april tot begin juli. Legpiek in mei. Eén, soms twee broedsels per jaar.
Nesthabitat
Allerlei bossen, regionaal talrijk in oude grove dennenbossen. Ook in boomgroepen op heide, oude erfbeplanting, hoogstamboomgaarden, uitgegroeide grienden. Aanwezigheid van onbegroeide bodem of korte vegetatie cruciaal.
Nest
Nestbouw door vrouwtje. In boomholte (vaak in oud spechtenhol, tot 8 m hoogte), op de grond (onder dode varens of grassen of tussen boomwortels), ook in oude stronken en tussen snoeiafval, in nestkast (diameter opening tenminste 5 cm), incidenteel in oud vogelnest (Boerenzwaluw, Zanglijster), begroeide en brokkelige bakstenen muur enzovoort. Nest gemaakt van strootjes, bladeren, schors, plantenwortels, mos enzovoort; te onderscheiden van Bonte Vliegenvanger door verwerkte veren.
Aanwijzingen
Mannetje zingt op vaste zangposten waarvan er één bij het toekomstige nest is. Valt grotendeels stil tijdens nestbouw en bebroeding. Let op nestbouwend vrouwtje of vrouwtje dat van legsel komt om te foerageren; let op roep (tjifjafachtig ‘wiet’, soms gevolgd door ‘tek’) en terugkeer naar nest (soms gejaagd door mannetje). Systematisch zoeken naar geschikte holen kan succes opleveren; vrouwtje vliegt van nest bij klop op boom. Ouders met nestjongen zoeken beide naar voedsel en alarmeren luid (zelfde roep, maar luider en voller, met herhaald ‘tek’). Benaderen soms indringer.
Attentie
Niet bijzonder verstoringsgevoelig.
Bijzonderheden
Nest wordt soms gebruikt voor tweede broedsel.