Zwarte Kraai

Onvoldoende gegevens beschikbaar voor trendanalyse.

Buiten broedtijd

Nederlandse Zwarte Kraaien zijn standvogels, al vertonen sommige jonge vogels enig zwerfgedrag. Ook in de omringende landen staat de soort als honkvast bekend. Dat neemt niet weg dat op sommige plekken gerichte verplaatsingen in de bekende trekrichtingen worden opgemerkt. Dat is met name in het voorjaar opvallend op locaties als Breskens en de Eemshaven. De meeste verplaatsingen spelen zich af tussen half maart en begin mei, met de piek half april. De weinige min of meer gerichte najaarsverplaatsingen vinden voornamelijk in oktober plaats. Niet-geslachtsrijpe vogels en Zwarte Kraaien die geen territorium konden veroveren houden zich het hele jaar op in groepen tot vele tientallen vogels.

Broedtijd

Zwarte Kraaien behoren tot de meest verspreide broedvogels en bewonen zowel open landbouw- of natuurgebieden als bossen en steden. De hoogste dichtheden vinden we in kleinschalig boerenland. De verspreiding is sinds ongeveer 1975 sterk uitgebreid. Voorheen te open gebieden (Zeeland) werden geschikt door ouder wordende beplanting en afnemende jachtdruk. Drooggevallen gronden (Zuidelijk Flevoland, Lauwersmeer) werden vlot gekoloniseerd. De landelijke broedpopulatie is toegenomen, vooral in boerenland en stedelijk gebied. In grote aaneengesloten bossen zijn Zwarte Kraaien juist schaarser geworden door de opkomst van predatoren als Havik en Buizerd.

De Vogelrichtlijn richt zich op de instandhouding van alle natuurlijk in Europa in het wild levende vogelsoorten waaronder de Zwarte Kraai.
Dit betekent dat de EU-lidstaten maatregelen moeten nemen om de populaties van deze soorten op een niveau te houden of te brengen dat met name beantwoordt aan de ecologische, wetenschappelijke en culturele eisen. Daaronder wordt onder andere een gunstige staat van instandhouding verstaan. Het begrip Staat van instandhouding is zo ongeveer synoniem voor de mate van duurzaamheid of gezondheid van een populatie van een soort.
De Vogelrichtlijn verlangt van de lidstaten dat ze leefgebieden voor vogels in voldoende omvang en kwaliteit in stand houden, waaronder door de aanwijzing van speciale beschermingszones ten behoeve van het Europese Natura 2000-netwerk. Voor de Zwarte Kraai zijn in Nederland geen speciale beschermingszones aangewezen. De landelijke populatie moet zich wel op een gunstig niveau kunnen handhaven.

Methodiek voor de bepaling van de Staat van instandhouding van vogels

broedvogel

De Staat van Instandhouding van de Zwarte Kraai als broedvogel in Nederland is gunstig.

Bron: Rapport Staat van instandhouding van soorten van de Vogelrichtlijn zonder instandhoudingsdoelen in Natura 2000-gebieden

niet-broedvogel

De Staat van Instandhouding buiten het broedseizoen is identiek aan die van broedvogels, omdat het om dezelfde vogels gaat.

Er zijn geen gebieden aangewezen voor deze soort.

Methode

Territoriumkartering

Tijd van het jaar

Begin februari t/m eind juni

Tijd van de dag

Gehele dag.

Datumgrenzen, normbezoeken en fusieafstand

Aanwijzingen

Paren in broedbiotoop [broedcode 3] (veelal in boomtoppen zittend of samen foeragerend), territoriaal gedrag (tegen elkaar in schreeuwende of ruziënde paren, maar pas op voor niet-broedvogels; zie hieronder) en aanwijzingen voor nest: nestbouw [brc 9], wakende vogel bij nest (mannetje) [brc 6], bezet nest [brc 13] (staart broedend vrouwtje vaak zichtbaar), transport van voedsel [brc 14] (broedend vrouwtje wordt door mannetje gevoerd, beide partners verzorgen jongen vanaf eerste week na uitkomen der eieren) of uitwerpselpakketjes [brc 14].
LET OP: niet-broedvogels (heel normaal) herkenbaar aan groepsvorming en gebrek aan terreinbinding; worden door territoriumhouders verjaagd. Beste inventarisatieperiode is maart en april, voor het in blad komen van de bomen. Probeer zoveel mogelijk paren aan bewoonde nesten te koppelen. Activiteitsgebieden kunnen klein zijn (bewoonde nesten op nog geen 100 meter van elkaar) maar ook groot. Overvliegende vogels in principe niet bruikbaar voor inventarisatie (tenzij ze dreigvlucht uitvoeren), maar let bij twijfel op waar ze landen.
Let op paren. Wanneer het vrouwtje broedt, foerageert het mannetje in de omgeving, doorgaans binnen 500 m van het nest. Hij doet dat parmantig rondstappend, meestal met licht opgezette kraag. Door zo’n vogel een tijdje te volgen, is het vaak mogelijk om het nest te vinden.

Bijzonderheden

Oude nesten worden gebruikt door andere vogelsoorten waaronder Torenvalk, Boomvalk en Ransuil. Controleer dus of een kraaiennest daadwerkelijk door een Zwarte Kraai bewoond is.

Broedbiologie

Broedt in (half)open landschappen met bomen (of bij gebrek daaraan: hoogspanningsmasten), in bossen doorgaans alleen aan randen; normale stadsvogel. Eileg van begin april tot eind mei, vooral in april. Eén broedsel per jaar, meestal 3-6 eieren, broedduur 17-22 dagen, nestjongenperiode 30-36 dagen, jongen worden na uitvliegen tot 5 weken gevoerd.