Verspreiding en trends
Verspreiding
Deze kaart is gebaseerd op de Vogelatlas van Nederland (Sovon 2018). Per atlasblok van 5x5 km is er een schatting van het aantal individuen gegeven.
Aantalsontwikkeling
watervogeltrend
Deze grafiek is gebaseerd op het Meetnet Watervogels (vliegtuigtelling). Weergegeven is het aantal vogels in januari (rode punten), de trendlijn (donker gekleurde lijn) en het 95% betrouwbaarheidsinterval van de trendlijn (lichtgekleurde lijn).
- vanaf 1986
- geen significante aantalsverandering (0)
- laatste 12 jaar
- geen trend aantoonbaar (~)
Broedsucces en overleving
Onvoldoende gegevens beschikbaar voor trendanalyse.
Seizoensvoorkomen
seizoenspatroon
Deze grafiek is gebaseerd op LiveAtlas. Weergegeven is de meldingsfrequentie per decade, gemiddeld over de laatste 5 jaren. De meldingsfrequentie is het percentage volledige lijstjes waarop de soort is geregistreerd.
Beschrijving voorkomen
Buiten broedtijd
Zwarte Zee-eenden zijn het hele jaar te zien. Hoewel ze soms op zoete wateren opduiken, zijn ze toch sterk aan zout of brak water gebonden. Concentraties van vele tienduizenden vogels, soms nog meer, foerageren op schelpenbanken ten noorden van de Waddeneilanden. Kleinere aantallen doen dat in de Voordelta en de Waddenzee (vooral de westelijke, diepere delen), terwijl het voorkomen van enorme groepen voor de Hollandse kust sinds 2000 zelden meer wordt vastgesteld. Verplaatsingen over zee - deels trek en deels lokale bewegingen bijvoorbeeld op zoek naar voedsel – worden het hele jaar geregistreerd. In de periode half maart-half mei worden de meeste langs vliegende exemplaren gezien. De aantallen overwinteraars liepen in 1990-2000 op tot 140.000 maar komen sindsdien doorgaans nog niet tot de helft. Het leegvissen van schelpenbanken zal daarbij zeker meespelen. Ook in de Oostzee, een uiterst belangrijk overwinteringsgebied, halveerden de aantallen sinds 1993.
Vogelrichtlijn
Staat van instandhouding
De Zwarte Zee-eend is beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn en de Wet natuurbescherming. Voor deze soort zijn in Nederland Natura 2000-gebieden aangewezen als niet-broedvogel.
Methodiek voor de bepaling van de Staat van instandhouding van vogels
niet-broedvogel
De Staat van Instandhouding van de Zwarte Zee-eend als niet-broedvogel in Nederland is zeer ongunstig.
| Beoordeling Staat van Instandhouding | ||||
| Verspreiding | Populatie | Leefgebied | Toekomst | Eindoordeel |
| gunstig | zeer ongunstig | matig ongunstig | zeer ongunstig | zeer ongunstig |
Bron: Bouwsteen ten behoeve van het Strategisch Plan Natura 2000. Zie Kerninformatie op deze pagina.
Aangewezen gebieden
Winter en trekvogels
| Gebiedsnaam | gebiedsfunctie | trend | ||
|---|---|---|---|---|
| Natura 2000-gebied Noordzeekustzone | foerageren | + | (vanaf 1986) | |
| Natura 2000-gebied Voordelta | foerageren | ~ | (vanaf 1986) |
Kerninformatie (1)
Deze factsheet bevat ecologische kerninformatie over een vogelsoort die betrokken is bij de doelen voor Natura 2000-gebieden, resulterend in beleidsadviezen voor het halen van de doelen van de Europese Vogelrichtlijn. Bij sommige vogelsoorten zijn factsheets opgesteld voor twee populaties, namelijk de broed- én de doortrek- en/of winterpopulatie. Elke factsheet gaat in op de Staat van Instandhouding (SvI), de eventuele opgave om de populatie op een gunstig niveau te brengen, de belangrijkste knelpunten en op (potentiële) verbetermaatregelen. Voorts wordt ingegaan op het deel van de populatie dat verblijft in het Natura 2000-netwerk, het overige Natuurnetwerk Nederland (NNN) en overige gebieden, en op het regionaal/provinciaal belang.
Telrichtlijnen
Integrale gebiedstelling
Tijd van het jaar
Hele jaar, hoogste aantallen half augustus tot in juni.
Tijd van de dag
Gehele dag.
Aanwijzingen
- In belangrijkste gebieden (Noordzee) alleen goed telbaar vanuit vliegtuig/vanaf boot
- In overige gebieden meenemen tijdens reguliere telling
Bijzonderheden
- In Noordzee in groepen tot vele honderden of meer
- Elders vaak solitair of in groepjes tot een tiental
- Soms samen met andere eenden (Eider, Grote Zee-eend, Middelste Zaagbek); grote groepen vaak ongemengd
- Foerageert vnl. op open zee, in binnenland op open wateren
- Grote groepen vaak ver uit de kust en van daaraf amper telbaar
- Groepen verplaatsen zich veelvuldig, laag over water vliegend