Bosrietzanger

Buiten broedtijd

Waarnemingen eind april zijn bijzonder. De meerderheid van de Bosrietzangers komt pas in de tweede helft van mei aan. In dezelfde periode, soms tot begin juni, duiken wel eens (zingende) vogels op in gebieden waar ze niet broeden, zoals bosranden of stadstuinen. Tijdens de najaarstrek zal het vooral om vogels uit eigen land of directe omgeving gaan. Nederland vormt de uiterste noordwestrand van het verspreidingsgebied, zodat noemenswaardige doortrek van elders uitblijft. De wegtrek vindt voornamelijk tussen half juli en half september plaats.

Broedtijd

Bosrietzangers hangen hun nest op aan stevige stengels in een vaak vochtige, soms echter droge omgeving. Ze kunnen zowel talrijk zijn in verruigde moerassen met enige opslag als in brandnetelvelden met veel overjarige stengels. De dichtheden op de kleigronden zijn veel hoger dan op de zandgronden. In zeer bosrijke omgeving hebben Bosrietzangers weinig te zoeken. Als pioniervogel profiteert deze soort snel en soms massaal van tijdelijk beschikbare biotopen, zoals verruigende uiterwaarden of bermen. De aantallen wisselen daarom per gebied vaak sterk van jaar tot jaar. Landelijk gezien vertonen de aantallen geen duidelijke ontwikkeling.

De Vogelrichtlijn richt zich op de instandhouding van alle natuurlijk in Europa in het wild levende vogelsoorten waaronder de Bosrietzanger.
Dit betekent dat de EU-lidstaten maatregelen moeten nemen om de populaties van deze soorten op een niveau te houden of te brengen dat met name beantwoordt aan de ecologische, wetenschappelijke en culturele eisen. Daaronder wordt onder andere een gunstige staat van instandhouding verstaan. Het begrip Staat van instandhouding is zo ongeveer synoniem voor de mate van duurzaamheid of gezondheid van een populatie van een soort.
De Vogelrichtlijn verlangt van de lidstaten dat ze leefgebieden voor vogels in voldoende omvang en kwaliteit in stand houden, waaronder door de aanwijzing van speciale beschermingszones ten behoeve van het Europese Natura 2000-netwerk. Voor de Bosrietzanger zijn in Nederland geen speciale beschermingszones aangewezen. De landelijke populatie moet zich wel op een gunstig niveau kunnen handhaven.

Methodiek voor de bepaling van de Staat van instandhouding van vogels

broedvogel

De Staat van Instandhouding van de Bosrietzanger als broedvogel in Nederland is matig ongunstig.

Bron: Rapport Staat van instandhouding van soorten van de Vogelrichtlijn zonder instandhoudingsdoelen in Natura 2000-gebieden

niet-broedvogel

De Staat van Instandhouding van de Bosrietzanger als niet-broedvogel in Nederland is onbekend.

Bron: Rapport Staat van instandhouding van soorten van de Vogelrichtlijn zonder instandhoudingsdoelen in Natura 2000-gebieden

Er zijn geen gebieden aangewezen voor deze soort.

Methode

Territoriumkartering

Tijd van het jaar

Begin mei t/m half juli

Tijd van de dag

Kort na aankomst soms de hele dag, maar al snel vooral in de diepe ochtendschemer en vroege ochtend.

Datumgrenzen, normbezoeken en fusieafstand

Aanwijzingen

Vooral zang [broedcode 2] (vooral direct na aankomst, stilvallend tijdens nogal synchroon verlopende eileg) en alarm (vrij laag 'krr...krr'). Ook wel (maar lastig te volgen in veelal onoverzichtelijke habitat) nestbouw [brc 9] (door vrouwtje, begeleid door mannetje) en voedsel of ontlastingspakketjes [brc 14] (beide partners, al kan er een tijdens de jongenverzorging al wegtrekken). Ongepaarde mannen zingen nog in tweede helft juni (als gepaarde mannen vrijwel stilgevallen zijn), veelal in ongeschikte habitat (brandnetelvelden zonder overjarige stengels (te slap) – benodigd voor nestophanging). Zwijgzame vogels kunnen met het strooien van wat los zand over de vegetatie tot zingen geprovoceerd worden (maar pas op: vrouwtje kan bij opwinding eveneens zingen). Na het uitkomen van de eieren zijn de vogels nauwelijks nog territoriaal. Wel bruikbaar is het frequent gehoorde ‘krrr’ bij grote jongen in het nest of pas uitgevlogen jongen.
LET OP: enige doortrek tot in juni. Doortrekkers kunnen in ongeschikte habitat zingen (maar denk niet te snel dat habitat ongeschikt is: kan nestelen in verwilderde tuinen, vroeger ook in graanvelden).

Bijzonderheden

Kan in geschikte habitat hoge dichtheden bereiken waarbij binnen een straal van enkele tientallen meters verschillende nesten actief zijn en zingende vogels door elkaar heen lijken te vliegen.

Broedbiologie

Nestelt in (half)open landschappen met enige opslag en dichte kruidenvegetaties met hoog aandeel verticale elementen (brandnetelvelden met overjarige stengels, verruigde moerasvegetatie et cetera; zowel op droge als vochtige ondergrond). Eileg van half mei tot half juni. Eén broedsel per jaar, meestal 3-5 eieren, broedduur 12-14 dagen, nestjongenperiode 10-12 dagen, jongen met 16-17 dagen vliegvlug.